Wednesday, April 25, 2012

Олон улсын санхүүгийн зах зээлийн мэдээг хэрхэн унших вэ

Global financial markets news Translation Unit 14
Олон улсын санхүүгийн зах зээлийн мэдээ Орчуулгын хичээл 14
Asian stocks outside Japan dropped as China resumed trading after a weeklong holiday and ahead of a meeting by European finance ministers today aimed at easing the region’s debt crisis.

    (Asian stocks outside Japan dropped)3 (as China resumed trading after a weeklong holiday and ahead of a meeting by European finance ministers today)2 (aimed at easing the region’s debt crisis)1.

 Е   Европын өрийн хямралыг намжаах зорилготой сайд нарын өнөөдөр болох уулзалт болон 7 хоног амрасны дараа Хятадаас худалдаагаа сэргээсэнтэй холбоотойгоор Японоос бусад Азийн орнуудын хувьцаа уналттай байна. 
 
Pre  President Benigno Aquino announced a peace accord with Muslim rebels yesterday, providing the best chance since 2008 to extinguish a four-decade insurgency that has killed as many as 200,000 people and attract investors deterred by violence to the mineral-rich south.
 
   (President Benigno Aquino announced a peace accord with Muslim rebels yesterday)1, (providing the best chance since 2008)5 (to extinguish a four-decade insurgency)3 (that has killed as many as 200,000 people)2 and (attract investors deterred by violence to the mineral-rich south)4.

 Ерөнхийлөгч Бенино Акуйно Исламын босогчидтой энхийн гэрээг өчигдөр байгуулсанаар 40 жилийн турш үргэлжилж, 200000 гаруй хүний аминд хүрсэн үймээнийг дарж, хүчирхийллийн нөлөөгөөр эрдэс баялагтай өмнөдөд алдаад байсан байсан хөрөнгө оруулагчдийг татсан гээд 2008 оноос хойш нилээд нааштай үзүүлэлтийг бий болгоод байна. 

      Singapore developers declined after the Monetary Authority of Singapore capped the maximum tenure for new residential loans at 35 years in a bid to curb a housing bubble that has seen property prices in the city rise to a record.
    (Singapore developers declined)4 (after the Monetary Authority of Singapore capped the maximum tenure for new residential loans at 35 years)3 (in a bid to curb a housing bubble)2 (that has seen property prices in the city rise to a record)1.

Х   Xотын үл хөдлөх хөрөнгийн үнийг түүхэнд байгаагүй хэмжээнд өсгөөд байгаа орон сууцны гэнэтийн өсөлтийг хазаарлах зорилгоор 35 жилийн хугацаатай орон сууцны шинэ зээлийн дээд хязгаарыг Сингапурын мөнгөний бодлого боловсруулагчид тогтоож өгсний дараа тус улсын барилгын компаниудын үйл ажиллагаа суларсан.


 Jonathan Garner chief strategist for Asia and emerging markets at Morgan Stanley in Hong Kong, sees “significant undervaluation” in China and recommends material, energy and consumer discretionary stocks that will benefit from the largest economies in the world easing monetary policies.

   (Jonathan Garner chief strategist for Asia and emerging markets at Morgan Stanley in Hong Kong, seessignificant undervaluationin China)1 and (recommends material, energy and consumer discretionary stocks)2( that will benefit from the largest economies in the world easing monetary policies)3.
 Морган Стейнли компанийн Хонг Конг дахь Ази болон Үсрэнгүй хөгжиж байгаа орнуудыг хариуцсан ахлах стратегич Жонатан Гарнер Хятадад  үнэлгээг бууруулж байгаа нь мөнгөний бодлогоо зөөллөж байгаа материал, эрчим хүч ба хэрэглээний бүтээгдэхүүний хувьцаанд хөрөнгө оруулбал дэлхийн томоохон орнуудаас өгөөж хүртэж болохыг зөвлөж байна.


Энэхүү толь бичгийг Мир болон Улсын их дэлгүүрт 15000 төгрөгөөр худалдаалж байна.

“Маркетинг, Менежмент, Нягтлан бодох бүртгэл, Санхүү, Статистик, Экономикс”-ийн Англи-Монгол Толь Бичиг

Анхны хэвлэл
Далхсүрэн ТӨМӨРБАТ

Монгол Улсын Их Сургуулийнхаа  үе үеийн багш нартаа чин сэтгэлээсээ талархал илэрхийлэн 70 жилийн ойд өргөн барив

Ариутган шүүсэн: С.Дугмаа
Эхийг шивсэн:Д.Одонжаргал
Эх бэлтгэсэн: Д.Энхтуул
Номын хавтасны дизайнер: Г.Энхбаатар
Эхийн фонт: 8 times new roman

Copyright © 2012 Д.Төмөрбат

Оршил
Монгол улсад эдийн засаг, удирдлагын ухааны мэргэжилтэн бэлтгэж эхэлсэн цаг үеэс хойш эрдэмтэн, багш нар маань гадаад улс орнуудын сурах бичиг, эрдэм шинжилгээний сэтгүүлээс орчуулан сургалтандаа хэрэглэсээр өнөөг хүрсэн билээ. Энэхүү “Маркетинг, Менежмент, Нягтлан бодох бүртгэл, Санхүү, Статистик, Экономиксийн Англи-Монгол Толь Бичиг”-т бизнес, эдийн засгийн салбарт өргөн хэрэглэгддэг үг хэллэгийг жишээний хамт орчуулан, далайд дусал нэмэр болгохоор та бүхнээ өргөн барьж байна.
Уг толь бичгийг гаргахдаа мэргэжлийн үг, хэллэгийг монгол хэлээр тайлбарлах зорилго тавиагүй бөгөөд нэгэнт энэ талаар багш нар хангалттай зааж байгаа тул илүүц гэж үзэн, гагцхүү тухайн үгийг ямар нөхцөлд, ямар салаа утгаар нь монгол хэлнээ хэрхэн оноо буулгаж, хэрэглэх аргыг сургахад чиглүүлсэн болно. Ингэхдээ аль болох хэл шинжлэлийн нэр томъёог эдийн засаг, менежментийн чиглэлээр суралцаж буй оюутнуудад ойлгомжтой байхыг харгалзан үзсэнээс гадна тухайн үг хэллэгийг Англи болон Америк хэллэг, бичлэгийн /AmE/-гэж тэмдэглэн хамт оруулж өгсөн. Мөн энэхүү толь бичгийг бүтээхдээ нэг толиноос бус маш нилээдгүй бүтээлийг харьцуулан, Монгол хүнд өгөөжтэй байхад юуг тусгавал зохихийг харгалзан, олон номоос жишээ аван, өөрийн зааж байсан туршлага, багш нарынхаа арга барилаас түүчээлэн энхүү толь бичгийг бүтээлээ.
Энэхүү толь бичигт иш татсан сурах бичиг нь Монгол Улсын Их Сургуульд суралцаж байх хугацаандаа багш нарын маань уншихийг санал болгосон номууд болно. Номын жагсаалтыг арын хэсгээс харж болно. Түүнчлэн Англи хэл дээрх академик толь бичгүүд, “Bloomberg”-ээс иш татан толь бичгээ баяжууллаа. Мэргэжлийн үг хэллэгийг тухайн нөхцөл бүрт хэрэглэх жишээгээр гаргасан нь англи хэл дээрх уг чиглэлийн сурах бичиг, сонин сэтгүүл, мэдээллийн сувгыг уншиж, орчуулахад та бүхэнд ач тусаа өгнө гэдэгт найдаж байна.

Харин уг толь бичигтээ энэ удаа мэргэжлийн сэтгүүлээс хараахан оруулаагүйн дээр эконометрик, менежментийн мэдээллийн системийн зарим нэр томъёог хамруулж чадаагүй, дуудлагын тэмдэглэгээг басхүү оруулж чадаагүй тул дараагын удаа энэ алдаагаа засах болно гэдгийг та бүхэндээ амлаж байна.

Thursday, April 19, 2012

Монголын хөрөнгө оруулалтын орчин

Financial English 2012 Unit 13 
Mongolian Investments environment 
Санхүүгийн англи хэл 2012 Хичээл 13
 Монголын хөрөнгө оруулалтын орчин
This is only lecture note
Translate following article from Mongolian into English 
Төгрөгийн ханш …. онд …. хувиар суларсан нь инфляци дотоодод өндөр байгаа, түүхий эдийн үнэ оны сүүл рүү буурсантай шууд холбоотой юм.
The Togrog depreciated by …. percent during ….. reflecting high domestic inflation and declining commodity prices towards the end of last year. 

Уул уурхайн салбарын тоног төхөөрөмж, нефть бүтээгдэхүүний импорт асар ихээр өсч, гадаад худалдааны тэнцэл …. оны …. дугаар сард ….. тэрбум ам. долларын  алдагдалтай болж, түүхэнд байгаагүй өндөр түвшинд хүрлээ.
The trade deficit reached record levels (US$ …. bn in December …. ) as imports of mining-related equipment and fuel imports  have surged.  

Гэхдээ экспорт ч дутахааргүй гүйцэтгэлтэй гарч …. оны эцэст …. тэрбум ам. доллартай тэнцэж байсан бол …. онд … тэрбум ам. доллар болж өсчээ.
But exports also grew strongly, reaching US$ … bn in December from US$ …. bn a year ago. 

Экспортын өсөлтийг дэмжсэн гол бараа нь БНХАУ руу гаргаж байгаа нүүрс байв. it is supported almost entirely by coal shipments to China.

Хууль эрх зүйн зохицуулалтын талаар … он болон …. оны эхээр чухал шийдвэрүүд гарч, бодлого тодорхойлогч байгууллага, зохион байгуулалтын хүрээг бэхжүүлэхэд чиглэсэн.
There have been major legislative developments in …. and early … aimed at strengthening policy institutions and frameworks. 

Тухайлбал, … оны …. дугаар сард Төсвийн нэгдсэн хууль батлагдсан. Хуулинд төсвийн тогтвортой байдлыг дэмжих зохицуулалтууд, Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулийн хэрэгжилтэнд чухал ач холбогдолтой арга хэмжээнүүд шийдвэрүүд  багтсан.
The Integrated Budget Law (IBL) was passed in December ….:  this organic budget law contains measures to support fiscal sustainability and the successful implementation of the Fiscal Stability Law.

Хэрэглээний үнийн өсөлт … оны туршид үндсэндээ хоёр оронтой тоогоор илэрхийлэгдсэн. Consumer prices remained in double digits during ……

Төгрөгийн хадгаламжийн үлдэгдэл …. дугаар сард … их наяд төгрөгт хүрч, өмнөх оноос … хувиар өссөн  бол гадаад валютын хадгаламж …. дүгээр сард … их наяд  төгрөг болсон нь хамгийн өндөр үзүүлэлт байв.
Local currency deposits climbed to MNT .... trillion in December, up .... percent from a year ago, while deposits in foreign currency peaked at MNT ... trillion in November.

Ам. долларын нэрлэсэн хүү олон улсын стандартаас өндөр байгаа бөгөөд зарим хугацаатай хадгаламжийн хүү … хувиас давсан байгаа нь банкууд ийм төрлийн хадгаламж татах эрэлт байгааг харуулж байна.
Nominal interest rates on US dollar deposits are very high by international standards with some time deposits offering rates higher than ...  percent, reflecting high demand for these deposits by the banks.

 Гэвч инфляци нэмэгдсэнээр төгрөгийн хадгаламжийн бодит өгөөжийн дундаж үзүүлэлт ........ сараас сөрөг утгатай болсон. 
However with inflation picking up, the average real rates of return on local currency deposits turned negative in ..........

Significantly, one-fifth of ..... spending occurred in December alone. 
..... оны төсвийн нийт зарлагын тавны нэг нь зөвхөн .... сард зарцуулагдсан байна.


 A third of this was on transfers and one-fifth on capital expenditures, which represents a substantial increase in domestic demand at a time when there is limited slack in the economy. 
Үүний гуравны нэгийг шилжүүлгийн зардал, тавны нэгийг хөрөнгийн  зардал эзэлж байсан ба эдийн засагт сул орон зай хомс үед дотоодын эрэлтийг маш ихээр нэмэгдүүлсэн.

In particular, MNT .....  bn  was transferred to the Ministry of Agriculture for agricultural subsidies and subsidized credit lines.
Ялангуяа,  ...... тэрбум төгрөгийг хөдөө аж ахуйн татаас, хөнгөлөлттэй зээлийн шугам бий болгоход зориулан Хөдөө, аж ахуйн яаманд шилжүүлжээ.
sourceWB


Энэхүү толь бичгийг Мир болон Улсын их дэлгүүрт 15000 төгрөгөөр худалдаалж байна.

“Маркетинг, Менежмент, Нягтлан бодох бүртгэл, Санхүү, Статистик, Экономикс”-ийн Англи-Монгол Толь Бичиг

Saturday, April 7, 2012

Биржийн хувьцааны сан

Financial English 2012 Unit 12 Exchange traded fund Биржийн хувьцааны сан
This is only lecture note

ETFs have been around since 1990, when the first fund was launched in Canada.
Канадад биржийн хувьцааны анхны сан бий болсноор, ийм төрлийн санхүүгийн хэрэгсэл 1990-ээд оноос зах зээлд нэвтэрч эхэлсэн.

The original idea was to create portfolios of shares replicating a stock market index, such as the S&P 500.
S&P 500 гэх мэт хөрөнгийн зах зээлийн индексийг хуулбарласан хувьцааны багцуудыг байгуулах нь анхны санаа байв.

Index-tracking funds had been available to institutional investors since the 1970s.
1970-аад оноос хойш, индексийн баримжаатай сангуудыг байгууллагын хөрөнгө оруулагчид арилжих болсон .


Companies such as Vanguard offered them to individuals in the form of mutual funds.
Вангуард гэх мэт компаниудаас хамтын сан хэлбэрээр хувь хүмүүст санхүүгийн эдгээр бүтээгдэхүүнийг арилждаг.

However, as the name suggests, the key feature of an ETF was that it was itself listed on a stock market, so that investors could buy and sell it easily.
Гэхдээ, биржийн хувьцааны хамгийн гол онцлог нь хөрөнгийн зах зээлд бүртгэлтэй байдаг учраас хөрөнгө оруулагчид өөр хоорондоо хялбархан арилжиж болдог гэдгийг нэрийнх нь утгаас мэдэж болно.

Unlike units in a conventional mutual fund, ETFs can be traded all day long.
Уламжлалт хамтын сангын бүтээгдэхүүнээс ялгаатай нь биржийн хувьцааг бүхэл өдрийн турш арижаалдаг.

Most people still regard these plain-vanilla ETFs as a benign invention that allows small investors to own a diversified portfolio at a low cost.
Жижиг хөрөнгө оруулагчид нь төрөлжүүлсэн багцаа бага зардлаар эзэмших боломжтой болсон учраас биржийн хувьцааг маш олон хүмүүс дуртайяа хүлээж авсан.


State Street’s $88 billion SPDR fund, which mimics the S&P 500, has a total expense ratio of just 0.09%.
S&P 500 –г хуулбарласан Стейт Стрийтийн 88 сая тэр бум ам долларын SPDR сангын нийт зарлагын харьцаа нь 0.09% байдаг.
 the Economist 2011 June


Энэхүү толь бичгийг Мир болон Улсын их дэлгүүрт 15000 төгрөгөөр худалдаалж байна.

“Маркетинг, Менежмент, Нягтлан бодох бүртгэл, Санхүү, Статистик, Экономикс”-ийн Англи-Монгол Толь Бичиг

Monday, April 2, 2012

Оновчтой хедже харьцаа

Financial english 2012 Unit 11 
Optimal Hedge Ratio Оновчтой хедже харьцаа

This only lecture notes

CALCULATING HEDGE RATIOS
Хедже харьцааг тооцоолох нь
Suppose we own a corporate bond of XYZ corp. with a maturity of 5 years and duration of 4.5. 5 жилийн хэлцэл биелэх хугацаатай бөгөөд 4 жилийн хугацаатай XYZ компанийн бондыг бид эзэмшдэг гэж үзье.
 Let us also assume this bond is trading at a price of $99 (per $100 face value) and that we own $50 million notional of the bond.  Энэхүү бондыг 99 ам доллараар арилжаалж байгаа бөгөөд уг бондын үндсэн дүн 50 сая ам долларыг бид эзэмшдэг.
The four-step process to calculating the hedge ratio is: Хедже харьцааг тооцоолох дөрвөн алхамыг авч үзье:
1.      Calculate the sensitivity to interest rate moves for the bond we wish to hedge. Уг бондын хүүгийн өөрчилөлтийн мэдрэмжийг тооцоолъё.
This is the total DV01 of our position. Энэ нь манай гэрээний нийт суурь үнэлгээний функт юм.
For each $1 million notional, the DV01 of the corporate bond is duration × price = 4.5 × $99 = $445.50 per bp. 1 сая ам долларын үндсэн дүн бүрт компанийн бондын суурь функт нь хугацааг х үнэ = 4.5 × $99 = $445.50 суурь функт бүрт.
The $445.50 tells us that if the yield on the corporate move rises by 1 bp (1/100 of 1%), the loss on the bond is $445.50 for each $1 million notional. Компанийн бондын орлого 1 суурь функтаар өөрчлөгдвөл 445.50 ам доллар байх ба уг бондын алдагдал нь 1 сая ам долларын үндсэн дүн бүрт 445.50 ам доллар болно.
Therefore, for $50 million, this bond’s sensitivity is $445.50 × 50 = $22,275.00 per bp. Иймээс, 50 сая ам долларын үнэлгээтэй бондын мэдрэмж нь суурь функт бүрт $445.50 × 50 = $22,275.00.
This number sums up this bond’s interest rate sensitivity in dollars and cents. Энэ нь доллар ба центийн хүүгийн мэдрэмжийг нийлмэл байдлаар тооцоолж байна.
 If we only want to retain the risk specific to XYZ Corp. rather than overall interest rates, we should offset the $22,275.00 sensitivity to market interest rates.
 Энэ нь нийт хүү тооцоолохын оронд компанийн эрсдэлийг тооцоолох шаардлага гарч байвал, зах зээлийн хүүнд 22,275.00 ам доллараар нөхөх ёстой.
2.      Select a hedge instrument. Хедженгийн хэрэгслийг сонгоно.
Given that our corporate bond is five years in maturity we can select a 5-year Treasury note as the hedge. Компанийн бондын компанийн бонд нь 5 жилийн хэлцэл биелэх хугацаатай учраас бид 5 жилийн хугацаатай сангийн яамны бондыг бид сонгоно. The 5-year Treasury note’s exact maturity date is likely to be different from that of the corporate bond, since each bond ages after being issued, but for Treasury hedges, we generally select the nearest available benchmark security for liquidity reasons. 5 жилийн хугацаатай сангийн яамны бондын хэлцэл биелэх хугацаа нь компанийн бондоос ялгаатай учраас, хөрвөх чадвараа сайжруулах зорилгоор, хеджи бүхий сангийн яманы бондыг сонгоно.
3.   Calculate the hedge instrument’s sensitivity to rates. Хеджи хийх хэрэгслийн хүүгийн мэдрэмжийг тооцоолно.
Assume that the 5-year Treasury bond has duration of 4.6  and the price is currently $101. 5 жилийн сангийн яамны бонд нь 4.6 жил бөгөөд үнэлгээ нь 101.5 ам доллар.
Here the DV01(basis point value) per $1 million notional is 4.6 × $101 = $464.6 per bp. Энд, 1 сая ам доллар тутамд суурь функт үнэлгээ нь 4.6 × $101 = $464.6.  
Therefore, our selected hedge moves $464.60 per bp move in its yield for each $1 million notional. Иймээс, сонгож авсан хеджи нь суурь функт бүрт 464.60 ам доллар нь 1 сая ам долларын нэрлэсэн дүнтэй орлоготой болно.
4.      Calculate the hedge ratio. Хеджи харьцааг тооцоолно.
We know that the corporate bond’s aggregate position P/L is impacted by $22,275.00 per bp move in its yield. Компанийн бондын нийт ашиг ба алдагдалд суурь функт тутамд 22.275.00 ам долларын нөлөөлөл нь орлогод өөрчлөлт оруулна.
The hedge in turn moves $464.40 per bp move in its yield. Хедже нь суурь функт дутамд 464.40 ам доллар болоход орлогод нь өөрчлөлт оруулна.
Therefore, to offset the $22,275.00 sensitivity of the corporate bond, we need $22,275.00/$464.40 = $48 million notional (rounded) of the Treasury bond. Иймээс, компанин бондын мэдрэмжийг тэнцүүлэхийн тулд, $22,275.00/$464.40 = $48 сая ам доллар сангийн яамны бондын нэрлэсэн үнэ шаардлагатай болох юм.
 Note that the notional of the Treasury bond is not the same $50 million as that of the corporate bond. Сангийн яамны бондын үндсэн үнэлгээ нь компанийн бондтой адил 50 сая ам доллар байна.
Source: Siddhartha Jha Interest rate market 2011 Wiley Trading


Энэхүү толь бичгийг Мир болон Улсын их дэлгүүрт 15000 төгрөгөөр худалдаалж байна.

“Маркетинг, Менежмент, Нягтлан бодох бүртгэл, Санхүү, Статистик, Экономикс”-ийн Англи-Монгол Толь Бичиг