Monday, January 23, 2012

Олон улсын санхүүгийн зах зээлийн мэдээ

Financial English Course 2012 Unit One to Two Global Financial Markets News
This is only lecture notes. энэ гагцхүү хичээлийн хураангуй нь болно.
Translation Орчуулга  
 A crises is terrible thing to waste

(Bloomberg) Asian Stocks Gain as IMF to Boost Resources
(Asian Stocks Gain)2 as (IMF to Boost Resources)1
[хаалтны гаднах тоо нь орчуулах өгүүлбэрийн дараалал болно Доогуур зураас буюу underline нь subject, бүдүүн тод буюу bold нь verb, italicа буюу таашуу нь object, улаан өнгөтэй нь холбоос гэж тэмдэглэсэн боловч блог дээр тэр хэлбэрээрээ орох боломжгүй байгаад хүлцэл өчье]
ОУВС-аас нөөцөө нэмэгдүүлнэ гэсэн мэдээлэлтэй холбоотойгоор Азийн хувьцааны ханш өсөлттэй байна

Asian stocks rose, spurring a record start to the year for the MSCI Asia Pacific Index (MXAP), while copper gained and South Korea’s won strengthened amid signs China will relax credit controls.
(Asian stocks rose)5, (spurring a record start to the year for the MSCI Asia Pacific Index (MXAP))4, (while copper gained)1 and (South Korea’s won strengthened)2 (amid signs China will relax credit controls)3.
МСКИ Ази Номхон далайн индексийн хувьд оны эхнээс өссөн нь Азийн хувьцааны ханшийн өсөлтийг харуулсны зэрэгцээ, Хятадаас зээлийн нөхцлөө сулруулсантай холбоотойгоор зэсийн ханш өсч, Өмнөд Солонгосын вон чангарсан.
The MSCI gauge rallied 1 percent as of 12:06 p.m. in Tokyo), poised for the highest close since Nov. 9.
(The MSCI gauge rallied 1 percent as of 12:06 p.m. in Tokyo)1, (poised for the highest close since Nov. 9)2.
poised for – бэлэн болсон
Токиогын цагаар 12:06 минутанд МСКИ Ази Номхон далайн индексийн голч 1%-д чангарсан нь 11-р сарын 9-өөс хойш хаалтын ханш нь хамгийн өндөрт хүрч ойртоход бэлэн болсон байна.
Hang Seng China Enterprises Index jumped 1.8 percent, while Standard & Poor’s 500 futures were little changed.
(Hang Seng China Enterprises Index jumped 1.8 percent), (while Standard & Poor’s 500 futures were little changed).
Стандард анд Фүрзийн 500 фьючерс бага зэрэг өөрчлөлттэй байхад, Хан Сөн Чайна Энтэрфрайз индекс 1.8%-д огцом нэмэгдэж, .
Greece, creditors seek bond compromise as clock ticks
(Greece, creditors seek bond compromise)2 (as clock ticks)1
as – тусам
Цаг мөч өнгөрөх тусам Грект зээлдүүлэгчидээс бондын гэрээ байгуулахыг эрмэлзэх болов
(Reuters) - Greece meets its private creditors on Thursday for a second day of bargaining on a crucial bond swap deal, with time running out for reaching a compromise needed to avoid a default and exit from the euro zone.
(Greece meets its private creditors on Thursday for a second day of)6 (bargaining on a crucial bond swap deal)5, (with time running out)4 (for reaching a compromise)3( needed to avoid a default)2 and (exit from the euro zone)1.
Үл төлөгдөх байдал гарах, Евробүсээс хасагдахаас урьдчилан сэргийлэхэд шаардлагатай тохиролцоонд хүрэх цаг хорогдож байгаа нь Грекийн засгийн газраас жижиг зээлдэгчидтэйгээ хоёр өдрийн турш бондын солилцооны чухал гэрээ байгуулахаар Пүрэв гаригт хоёр дахь өдрөө уулзалт хийсэн.
The swap is aimed at cutting 100 billion euros off Greece's over 350 billion euro debt load by getting the private holders of Greek bonds to accept a 50 percent writedown on their notional value.
(The swap is aimed at cutting 100 billion euros off Greece's over 350 billion euro debt load)2 (by getting the private holders of Greek bonds to accept a 50 percent writedown their notional value)1.
........ is aimed at(чиглэгдэх) cutting ....... off(хасах) ........ over( аас)
by getting ………. to accept зөвшөөрлийг авах замаар
Энэхүү солилцоо нь Грек бондын жижиг эзэмшигчидэд үндсэн үнэлгээнийхээ 50%-иар бууруулах зөвшөөрөл авах замаар Грекийн 350 тэр бум еврогын өрөөс 100 тэр бум еврог хасч тооцоход зорилго нь оршиж байгаа юм.
Greece already has exceptional access to IMF funding that allows it to draw more than 600 percent of its IMF quota and any further negotiations require fresh board approval.
Greece already has exceptional access to IMF funding that allows it to draw more than 600 percent of its IMF quota and any further negotiations require fresh board approval.
Грекийн хувьд, ОУВС-аас квотынхоо 600%-иас даван санхүүжилтийн онцгой эрхээ эдэлсэн бөгөөд дараа дараагын хэлэлцээр хийн, удирдах зөвлөлөөс зөвшөөрөл авах шаардлагатай байгаа юм.
The talks ran into trouble last week over Greek demands for an interest rate below the 4 percent that banks were willing to stomach and a plan to enforce losses on investors.
(The talks ran into trouble last week)4 over (Greek demands for an interest rate below the 4 percent)3 that (banks were willing to stomach)1 and (a plan to enforce losses on investors)2.
Over-үүдэн, аар
that - тул, учраас
were willing to stomach-хямрахад бэлэн байгаа
Банкууд нь хямрахад бэлэн байгаа бөгөөд хөрөнгө оруулагчдад алдагдлаа үүрүүлэх төлөвлөгөөтэй тул хүүгийн түвшинг 4%-иас доогуур тогтоохыг Грек шаардсанаас үүднээс уг яриа хэлэлцээр өнгөрсөн долоо хоногт мухардалд орсон юм.
Aussie Dollar Declines as Employment Falls; Kiwi Drops on Consumer Prices
Aussie Dollar Declines as Employment Falls; Kiwi Drops on Consumer Prices
Ажилгүйдлийн түвшин нэмэгдэхэд Австрали долларын ханш буурсан: Хэрэглээний үнийн индекст кивиний ханш унасан
(Bloomberg) The so-called Aussie fell against all 16 of its most-traded peers before a Jan. 25 report on consumer prices that may prompt investors to increase bets on an interest-rate cut from the Reserve Bank of Australia next month.
(The so-called Aussie fell against all 16 of its most-traded peers before a Jan. 25 report on consumer prices)1 (that may prompt investors to increase bets on)3 (an interest-rate cut from the Reserve Bank of Australia next month)2.
Хамгийн идэвхтэй арилжаалж буй 16 валютын эсрэг Австраль долларын ханш уналттай гарсан нь Австралийн нөөцийн банкнаас ирэх сард хүүгээ бууруулна гэдэгт хөрөнгө оруулагчдаас бооцоогоо тавихыг нь улам шавдуулж байна.

New Zealand’s dollar, nicknamed the kiwi, slid from the highest level in 11 weeks after data showed consumer prices unexpectedly dropped in the fourth quarter.
(New Zealand’s dollar, nicknamed the kiwi, slid from the highest level in 11 weeks)3 (after data showed)2 (consumer prices unexpectedly dropped in the fourth quarter)1.
4-р улиралд хэрэглээний үнийн индекс санамсаргүй буурсаныг харуулсан мэдээний дараа Киви гэгдэх Шинэ Зеландын доллар 11 дэх долоо хоногт хамгийн өндөр түвшинээсээ буурсан.
Higher benchmark lending rates of 4.25 percent in Australia and 2.5 percent in New Zealand, compared with near zero rates in the U.S. and Japan, attract investors to the two South Pacific nations’ assets.
(Higher benchmark lending rates of 4.25 percent in Australia and 2.5 percent in New Zealand, compared with near zero rates in the U.S. and Japan)1, (attract investors to the two South Pacific nations’ assets)2.
АНУ болон Японд бараг тэг хувьд байгаа жишиг зээлийн хүүг харьцуулбал Австралид 4.25%, Шинэ Зеландад 2.5%-ын өндөр үзүүлэлттэй байгаа нь Өмнөд Номхон далайн уг хоёр улсын активд хөрөнгө оруулах хөрөнгө оруулагчдийг даллах нэг үндэс болж байна.
The risk in such trades is that currency market moves will erase profits.
The risk in such trades is that (currency market moves will erase profits)1.
that –юм, бол
Ийм байдлаар арилжаа хийх нь валютын захад гарч байгаа савалгаа нь ашгийг бууруулах эрсдэлтэй.
Copper in London Climbs to Four-Month High as Industrial Metals Rally
Copper in London Climbs to Four-Month High as Industrial Metals Rally
as - аар
Аж үйлдвэрийн металлын эрэлт өссөнөөр Лондонд зэс 4 сарын турш хамгийн өндөр түвшиндээ хүрээд байна
(bloomberg) Copper rose to the highest level in four months on better-than-expected U.S. data and signs of credit easing in China, which boosted the demand outlook from the largest user.
(Copper rose to the highest level in four months on (better-than-expected U.S. data)2 and (signs of credit easing in China)1, (which boosted the demand outlook from the largest user).
Хятадад зээлийн нөхцөл суларсан нь хамгийн том хэрэглэгч оронд зэсийн эрэлтийг нэмэгдүүлэх хандлагтай байгаа болон Америк өгөгдөлтэй харьцуулахад хүлээгдэж байснаас илүү 4 сарын турш зэсийн үнэ өсөлттэй байна.
Three-month delivery copper gained for a fourth day, climbing as much as 1.6 percent to $8,372 a metric ton on the London Metal Exchange, the highest level since Sept. 21, before trading at $8,332.50 by 10:19 a.m. Shanghai time.
(Three-month delivery copper gained for a fourth day)3, (climbing as much as 1.6 percent to $8,372 a metric ton on the London Metal Exchange, the highest level)2 (since Sept. 21, before trading at $8,332.50 by 10:19 a.m. Shanghai time)1.
Шанхайн цагаар 10:19 минутад 8,332.50 ам доллараар арилжаалж байснаа 9-р сарын 21-ээс хойш 1 метр тонн зэсийн үнэ Лондонгын Металлын Бирж дээр нь 8,372 ам долларт хүрч 1.6%-иар давж өссөн нь 4 өдрийн турш 3 сар нийлүүлэх зэсийн ханш өсөөд байна.
Colonial Global Infrastructure Fund Sees 10% Returns After Beating Peers
(Colonial Global Infrastructure Fund Sees 10% Returns)2 (After Beating Peers)1
Колониал Глобаль Инфрастракчюрь Сангаас өөр нэг санг хяналтандаа авсаны дараа өгөөж нь 10% тай байна
“The fund performed very well last year because of the underlying quality of the sector and our active management of the portfolio, while some takeover activity certainly helped,” Peter Meany, the head of global listed infrastructure at Colonial, who manages over A$1 billion ($1 billion), said in an interview in Sydney.
“(The fund performed very well last year (because of the underlying quality of the sector and our active management of the portfolio, while some takeover activity certainly helped,” Peter Meany, the head of global listed infrastructure at Colonial, who manages over A$1 billion ($1 billion), said in an interview in Sydney).
Уг салбарын стандарт болон бидний зүгээс багцыг идэвхтэй удирдсан зэргээс үүдэн манай сан гүйцэтгэл сайтай байснаас гадна, зарим нэг хэмжээгээр сангыг хяналтандаа оруулсан нэгтгэсэн нь ихээхэн тус болсон хэмээн 1 тэр бум ам долларыг удирддаг Колониал инфрастрактюрийн тэргүүн Петр Мини Сиднейд өгсөн ярилцлагандаа онцолжээ.
The here and Now:             The grim reality of debt crises and inadequate policy responses is beginning to bite.
Энд болон одоо: Өрийн хямрал, сөрөг нөлөөллийг нь бууруулахаар бодлогын түвшинд авч буй арга хэмжээ хангалтгүй авч байгаагын гор илрээд байна.
As fiscal cuts replace stimulus and aggravate private deleveraging, we see a 60% risk of developed market recession in 2012; further emerging market growth remission; and the eurozone continuing to lurch from one existential crisis to the next.
Төсвийг танаж, эдийн засгийг идэвхижүүлж, хувийн хэвшлийн хэмжээнд санхүүгийн хөшүүргээ бууруулахад нь хүндрэл учруулсанаар, 2012 онд хөгжингүй орнуудын зах зээл уналтанд орох эрсдэл 60% байгааг харуулж байна; цаашлаад, үсрэнгүй хөгжиж буй орнуудаас хямралаас гарч, евробүсийн орнуудад нэг хямралаас нөгөө хямралруу орж байна.
We remain strategically risk-averse, amid some tactical risk-taking due to excessive market movements and hence attractive valuations.
Зах зээлийн хэт их савалгаанаас үүдэн зарим талаараа тактикийн хувьд эрсдэл үүрэх дуртай байгаа учраас үнэлгээг өөдрөгөөр хийж байгаа ч бид стратегийн хувьд эрсдэлд дургүй хэвээр байна.
Commodities: Flatter forward curves price in lower future spot prices, reflecting falling global growth/inflation and expectations.
Таваар: Таваарын үнийн зөрүү ихэссэн нь ирээдүйн үнэтэй харьцуулахад спот үнэ өндөр байх хүлээлттэй байгаа нь дэлхийн эдийн өсөлт саарсан буюу инфляцитай бөгөөд уналттай гарах төлөвтэй буйг илтгэнэ.
Yet, policy and performance constraints call for moderating commodity exposure; flat energy where MENA fear and still-high demand if not growth will keep prices high;
Басхүү, бодлого ба гүйцэтгэлийн уялдаа тааруу байгаа нь таваарын эрсдэлийг бууруулахыг шаардаж байна. эрчим хүчний гол эх үүсвэр болсон Ойрхи Дорнод ба Хойд Африкт байдал түгшүүртэй ба дэлхийн зах зээлд эрэлт ихтэй хэвээр байгаа нь үнэ өндөрт хэвээр байна.
Currencies: We remain risk-averse as EURUSD starts to reflect the EuroZone debt/banking/existential crisis, which cannot be easily solved if at all vs. US. political quagmire.
Валют: Евро ба ам долларын харьцаанаас харахад АНУ-ын улс төрийн нөхцөл байдал хүнд байгаа ч Евробүсийн өр, банк ба өнөөгийн хямрал шийдэгдэхэд амар биш байгаа учраас бид эрсдэлд дургүй байгаа.
Which will delay if not prevent a concerted response to recession or even depression risk.
Эдийн засгийн уналт цаашлаад гүн хямралд хамтын хүчин чармайлтаар хариу үйлдэл үзүүлж чадахгүй бол энэ нь үргэлжилсээр байх болно.
Government Bonds/Rates: Performance is all about policy. US rates are unattractively low, yet fiscal and monetary persists, so we short Spanish and Italian government bonds and pay rates in countries willing to reflate/devalue, such as UK 5y, on easing prospects in the face of above-target inflation.
Засгийн газрын бонд/хүү: Гүйцэтгэл нь бүхэлдээ бодлогын үр дагавар юм. АНУ-ын хүү нь маш доогуур, төсөв ба мөнгөний бодлого тогтвортой байгаа учраас бид Испани болон Италийн засгийн газрын бондыг худалдаж, дээрх зорилтот инфляцийн хүрээнд Их Британд 5 жилийн хүүтэй бонд гэх мэт үнэт цаасны ханшаа өсгөж/бууруулад бэлэн байгаа дээрх улс орнууд хүү төлж байна.
Emerging markets: We stay overweight sovereign external debt but go neutral local currency, taking profits, anticipating further rate cuts and growth downgrades.
Үсрэнгүй хөгжиж байгаа орнууд: Засгийн газрын гадаад өрийг нэмэгдүүлсэн болов ч үндэсний валютаар тэнцвэржүүлж, ашигтай байгаа болов ч, хүүгээ цаашид бууруулах, өсөлт буурахыг сануулж байна.
Credit: We go modestly long U.S. leveraged loans as spreads adequately compensate for a moderate double dip, though a severe one would cause spreads to jump on the rising risk of cascading defaults.
Зээл: Санхүүгийн бусад хэрэгслүүдийн хувьд зөрүүг үүсгэж асар их хэмжээний үл төлөгдөх нөхцлийг бий болгох эрсдэлтэй хэдий ч, дараалсан уналтыг хангалттай нөхөх зорилгоор бид Америк хөшүүрэгтэй зээлийг худалдан авч байна.
We avoid EuroZone credit despite hope of more moral hazard given the lack of progress on causes rather than symptoms.
Шинж тэмдэгээс илүүтэй ямар нэг арга хэмжээ авах тал дээр дутмаг байгаа тул ёс суртахууны гажуудал байгаа ч бид евробүсийн зээлээс зайлсхийж байна.
Global Equity: We go neutral global equity overall vs. cash and bonds, and Developing Market vs. Emerging Market equity.
Олон улсын хувьцаа: Бонд ба бэлэн мөнгөтэй харьцуулахад олон улсын хувьцаанд, Үсрэнгүй хөгжиж байгаа зах зээлтэй харьцуулахад Хөгжиж байгаа орнуудад эргэлзсэн байр сууринаас хандаж байна.
We deploy a quality/defensive bias to both sector and geographic equity allocations – long US vs. Europe, long Asia/Pacific but underweight Emerging Market Asia and South Korea as slowing global growth will hit exports.
Дэлхийн эдийн засгийн удаашрал экспортыг бууруулж байгаагаас үүдэн Үсрэнгүй хөгжиж байгаа Ази болон Өмнөд Солонгосын зэрэглэлийг бууруулж АНУ ба Европ, Ази Номхон далайн орнуудад сектор болон газар зүйн байрлалаар хөрөнгө оруулалт хийх зорилт тавьж байна.
Financials: We stay underweight bank equity and credit as global recessionary forces gather pace and EuroZone crisis mismanagement points to further downside risks.
Санхүү: Дэлхийн эдийн засгийн хямралын нөлөөлөл эрчимжиж, Евробүсийн хямралыг буруу удирдсан нь хөрөнгө оруулалтын үнэлгээг бууруулах эрсдэлд хүргэж байгаа тул банкны өөрийн хөрөнгө ба зээл хангалтгүй байна.

That said, we still think moral hazard, regulatory forbearance and outright fudges will support senior bank debt; spreads may widen and remain volatile, but now us an opportune moment to lock in the attractive yields of select issuers.
Ёс суртахууны гажуудал, зохицуулалтын хүлцэнгүй байдал ба шууд бэлэнчлэх сэтгэлгээ нь банкнаас бондоор санхүүжих нөхцлийг өөгшүүлж байна гэж хэлж болно: зөрүү тэлж, хэлбэлзэлтэй хэвээр байгаа болов ч, улс орнуудаас гаргасан үнэт цааснаас ашиг олох боломж одоо хүртэл байна.
Source: Nouriel Roubini Global Economics
Сонсох, ярих дадал
Listening and Speaking Market Pulse: IMF extra funds reports built on sand - Reuters FX analyst
[transcript] IMF extra funds reports built on sand
(Reuters) One trillion dollars that's how much Ghana is looking for an extra funds to tackle the Euro zone debt crisis according to media reports today. Euro dollar jumps to session highs above 128 following that musical momentum. I'm running around us ahead of time the 21 day moving average peripheral that also now outperforming. Italian bonds get an extra lift off defense says it does not expand roam to default. Driving yields below the six and a half percent mark but Germany still enjoys a big jump in bits of this morning's a fortunate to be that safe haven to monster he's strong. As Greece prepares to restart make or break talks private credits and we let's talk about the IMF moved. I'm what this means to the thanks Marcus and provide no committee. All right where what does it want around 128 man or I'm all the people you told too impressed by the Simon. I'm frankly an acts on them over the moon about the move up the knee jerk reaction to the headlines but we haven't seen that the town it. But we've been -- to -- that want to when he -- 4050 level and as we're coming on and now and more and more office building. Between 120 -- 3512860. From people. Go and that's saying hang on a second wind -- being taken in by this well so that's heading up there who some bids coming there we'll put that -- is still can't stop at the moment but. A woman being taken great against today we talked to prowl. These guys needing a sign to believe there is a serious. Time. This is a sign be so. But it's it's it's a cell line that. The people on the outside the waste and trying to draw this -- but let's think about this is that Jerry Maguire kind of show me the money. Where's he gonna come from Axel the breaks into the minds of we mention well China seeing capital outflows of the last couple months. Russia's foreign exchange reserves have been edging down. India as we know has been setting bucket loads at Dulles taunts by -- as the -- they. The World Bank this morning's comments tell the developing markets beyond you good because he's the guy that could Gabi paycheck he wasn't 2000 night. So what would they scholars went a step up chocolate -- -- -- body alignment to pipe the Greeks to retire early inning and I. I'm looking all right that let's ruin these Greek tools as well. What are you hearing -- for Obama from the fact that bad that after the table is not a good thing is that a sign. Citizens basis on seriousness but the into the -- exposed to the special -- is in the hole in the guns and ahead of the products except. As we sickest thing you've got more senior Craig -- now we can showcase the cap which means to support ninety pitches take a bigger and bigger hit. That might be a special kind missiles are templates are the kinds of Greg's won nothing yet going back to the time. Remember 1998 launching on seven the IMF made an agent believed to get that money.
Answer following question.
1.Why did this analyst mention Jerry Maguire?
2. What happened in Russia?
Санхүүгийн Англи Хэлний Хөтөлбөр 2012
Америк Соёл Мэдээллийн төвөөс санхүүгийн англи хэлний хөтөлбөрийг 2012 оны 1-р сарын 21-нээс 4-р сарын 21-ний хооронд явуулах гэж байна. Санхүүгийн чиглэлээр суралцаж буй оюутан түүнчлэн багш нар болон мэргэжилтнүүдэд санхүүгийн англи хэлний мэдлэгээ сайжруулахад нь энэхүү хөтөлбөрийг Далхсүрэнгийн Төмөрбат санаачлан боловсруулсан бөгөөд хичээлийг өөрийн биеэр заах юм.

Хөтөлбөрийн үндсэн онцлог нь:
АНУ-ын их сургуулиудад үздэг мэргэжлийн сурах бичгүүд, томоохон сэтгүүл болон олон улсын нэр хүнд бүхий Блүүмберг компанийн ярилцлага болон мэдээллээс иш татаж сонсох, ярих, орчуулах болон дүрмийн дадлыг заана.

Хөтөлбөрийн дараах чиглэлээр заана
Бид хөтөлбөрийн үндсэн агуулгыг жил бүр 100% шинэчилдэг. Энэ удаагын хөтөлбөртөө компанийн санхүүд гарч буй сүүлийн үеийн чиг хандлагуудыг 9 багц сэдвүүдээр тусгалаа:
Хөрөнгө оруулагчидтай харилцах харилцаа
Үнэт цаасыг олон нийтэд анх удаа санал болгох
Үнэт цаасны үүсмэл хэрэгсэлүүд
Багцын онол
Санхүүгийн зан төлөв
Компани хоорондын нэгдэл, худалдан авалт ба хяналт
Биржийн хувьцаа
Алтны хөрөнгө оруулалт
Хеджингийн хэрэгслүүд
Олон улсын санхүүгийн зах зээл ба Монголын хөрөнгө оруулалтын орчин
Сургалтын дэлгэрэнгүй төлөвлөгөөтэй Америк Соёл Мэдээллийн төвд ирж танилцана уу.

Хичээлийн агуулга
  

Хичээл  
Үгийн сан ба дасгал ажил
Сонсох ба ярих дадал
Орчуулга
Эх сурвалж
Хугацаа   
1
Олон улсын санхүүгийн зах зээл – 1
Дэлхийн санхүүгийн зах зээлийн индекс
Хувьцаа
Таваар
Валют
Хүү ба бонд
Биржийн хувьцаа
Хамтын сангуудтай холбоотой мэдээ, ярилцлага
Хувьцаа
Таваар
Валют
Хүү ба бонд
Биржийн хувьцаа
Хамтын сангуудын талаарх мэдээ, ярилцлага
Блүүмберг
 2012 оны 1-р сарын 21
2
Олон улсын санхүүгийн зах зээл - 2


Хэлбэлзэлтэй үеийн дэлхийн эдийн засгийн тойм
Нью-Йоркийн их сургуулийн профессор Ноуриел Роубини
2011 он 9-р сарын 6
2012 оны 1-р сарын 28
3
Үнэт цаасыг зах зээлд анх удаа арилжаалах – 1
Үнэт цаасыг зах зээлд анх удаа арилжаалахтай холбоотой гол үгийн сангууд



Лондонгын Хөрөнгийн бирж дээр хувьцаа арилжаалах
Лондонгын Хөрөнгийн бирж 2010
2012 оны 2-р сарын 04
4
Үнэт цаасыг зах зээлд анх удаа арилжаалах – 2
Үнэт цаасыг зах зээлд анх удаа арилжаалахтай холбоотой гол үгийн сангууд
Төслийг анх удаа санхүүжүүлэхэд тулгарч байдаг бэрхшээлүүд

Лондонгын Хөрөнгийн бирж дээр хувьцаа арилжаалах
Лондонгын Хөрөнгийн бирж 2010
2012 оны 2-р сарын 11

5
Үнэт цаасны үүсмэл хэрэгслүүд

Блак, Шолес ба Мертоны опшиний үнэлгээний загвар
Валютын фьючерсийн зах зээл дээр аз туршин, дамлах нь: ийм үйл явц нь спот ханшийн зах зээлд хариу үйлдэл үзүүлдэг үү?
2009 оны 9-р сар
Aaron Tornell Лос Анжелосын Калифорний их 

  Chunming Yuan
Мариландын их   сургууль
2012 оны 2-р сарын 18
6
Санхүүгийн зан   төлөв


Санхүүгийн зан төлөвийн талаарх судалгаа:хөрөнгө оруулагчиййн судалгаа
Санхүү эдийн засгийн ухааны гарын авлага 2003 Elsevier Science B.V
Nicolas Barberis,
Richard Thaler
Чикагогын их сургууль
 2012 оны 2-р сарын 25
7
Эрсдэлтэй активаас багц бүрдүүлэх нь


Үр ашигтай багц бүрдүүлэх нь  
Frank J.Fabozzi, Harry M.Markowitz
Хөрөнгө оруулалтын менежментийн онол ба практикийн гарын авлага
John Wiley & Sons, Inc
2012 оны 3-р сарын 3
8
Алтны зах зээл


Нөөц активын менежментэд алтны ач холбогдол
Дэлхийн алтны зөвлөл
2011
2012 оны 3-р сарын 10
9
Хөрөнгө оруулагчтай харилцах харилцаа

Хөрөнгө оруулагчтай харилцах стратегийг боловсруулахад судалдаг гол зарчмууд ба шилдэг туршлагуудтай танилцах замаар компаниудын хөрөнгө оруулагчидтай харилцах харилцааг бүлгээрээ хэлэлцэх
Хөрөнгө оруулагчидтай харилцах харилцаа: практик зөвлөмж
Лондонгын хөрөнгийн бирж 2010 оны 3-р сар
2012 оны 3-р сарын 17
10
Компанийн нэгдэл ба худалдан авалт, хяналтын зах зээл
Компанийн нэгдэл ба худалдан авалт, хяналтын зах зээлийн гол үгийн сангууд
Компанийн нэгдэлтэй холбоотой бодлого
Нэгдлийн тактикууд
Brealey, Myers and Marcus Компанийн санхүүгийн үндэс 2007 McGraw-Hill Irwin
2012 оны 3-р сарын 24
11
Хеджинг


Хүүгийн мэдрэмжийг тооцоолох нь
Хедже харьцааг тооцоолох нь

Siddhartha Jha
Хүүгийн зах зээлтогтмол өгөөжтэй үнэт цаасанд ашиглах нь  
Wiley Trading 2011
2012 оны 3-р сарын 31
12
Биржийн хувьцаа


Биржийн хувьцааны тухайдавуу тал маш их
Экономист 2011 оны 6-р сарын 25-7-р сарын 1
2012 оны 4-р сарын 7
13
Монголын хөрөнгө оруулалтын орчин  -1

Монголын макроэдийн засгийн орчны талаар бүлгээр хэлэлцэх


2012 оны 4-р сарын 14
14
Монголын хөрөнгө оруулалтын орчин  – 2


Монголын хөрөнгийн зах зээлийн орчны талаарх мэдээллийг англируу орчуулах

 2012 оны 4-р сарын 21


Сургалтанд хамрагдах хувилбар:

Энэхүү хөтөлбөр нь суралцагчидаас англи хэлийг ахисан түвшинд шаардах болов ч сургалтын заах аргачлал болон агуулгыг тухайн суралцагчдын түвшинд нь тохируулах тул бүртгүүлэх үедээ түвшингээ тогтоолгуулж ангиа сонгоно.
Бямба гариг бүрийн 11 болон 13 цагт 90 минутаар нийт 3 сарын турш нийт 28 цаг хичээллэнэ.
11.00 цагын анги нь анхан шатаас дээш түвшинд судалсан суралцагчидад тохиромжтой.
13.00 цагын анги нь дунд болон түүнээс дээш түвшний суралцагчидад тохиромжтой.
Хугацаа
Энэхүү хөтөлбөр нь 14 хичээл,тус бүр 90 минутаар, нийт 28 цаг хичээллэнэ.
2012 оны 1-р сарын 21 - 4-р сарын 21 хүртэл үргэлжилнэ.
Бямба гариг бүрт 11-12.30 болон 13.00-14.30 хооронд хичээллэнэ.
Бүртгүүлэхдээ:
2012 он 1-р сарын 11-нээс эхлэн Нацагдоржийн нэрэмжит Улаанбаатор хотын төв номын санд байрлах Америк Соёл Мэдээллийн Төвд дараах ажлын цагуудад ирж бүртгүүлнэ:
Даваа: 10:00 - 18:30
Мягмар-Пүрэв: 9:00 - 19:30
Баасан- Бямба: 10:00 - 18:30
Хаяг:
Улаанбаатар - 28, Сөүлийн гудамж -7,
Дашдоржийн Нацагдоржийн нэрэмжит Улаанбатар хотын төв номын сан
Америк Соёл Мэдээллийн Төв
Цахим хаяг: pl.ub.gov.mn
Цахим шуудан: ac_mongolia@yahoo.com
Утас: 967-11-70115703
976-99104581
Нэмэлт мэдээлэл авах хүсэлтэй бол дараах хаягаар хандана уу:
tumurbatdalkhsuren@ymail.com

Эдгээр сэдвүүдийн талаар Монгол хэлээр авах хүсэлтэй бол Д.Төмөрбатын "Хөрөнгө оруулалтын менежмент ба багцын онолын үндэс" номноос үзэж болно.

Энэхүү толь бичгийг Мир болон Улсын их дэлгүүрт 15000 төгрөгөөр худалдаалж байна.

“Маркетинг, Менежмент, Нягтлан бодох бүртгэл, Санхүү, Статистик, Экономикс”-ийн Англи-Монгол Толь Бичиг

Sunday, January 1, 2012

Хятад, Тайваний маргааны шалтгаан

Олон мянган жилийн тэртээгээс Тайваний арал дээр хүн амьдарч байсныг археологийн олдворуудаар судлаачид нэгэнт нотлосон билээ. Тэгвэл Хятад Тайваний маргаан буюу хоёр эргийн хуваагдлын шалтгаан юу болох тухай энэ удаа хөндөе. 
1912 онд Манжийн Чин гүрнийг түлхэн унагааж Дундад иргэн улсыг Сун Ятсун байгуулсан болов ч, 1925 онд нас барж, Чан Кайши орыг нь залгаснаар Хятад даяар Чан Кайшийн байгуулсан Үндэсний нам буюу Гоминьдан ба Мао Зөдуны байгуулсан Kоммунист намтай болж хоёр хуваагдлаа. 1937 онд Японы түрэмгийллийн эсрэг хоёр нам нэгдэн, дэлхийн холбоотон гүрнүүдийн хамтаар дэлхийн 2-р дайнд ялалт байгуулсан ч дахин хагаралдаж, иргэний дайнд хүргэлээ. Гоминьдан нам дотор авилга, албан тушаалын тулаан, эв нэгдэлгүй байдал зэргээс шалтгаалан, 1949 оны 10-р сарын 1-ний өдөр Коммунист нам ялалт байгуулж, БНХАУ-ыг тунхаглан байгуулж, Гоминьдан ялагдсанаар АНУ-ын хамгаалалтан дор Тайвань аралруу зугтан хэзээ нэгэн цагт Хятадыг эргүүлэн авна гэсэн зорилготойгоор Дундад иргэн улс буюу өнөөгийн Тайванийг байгуулсан байдаг. Хятадад өрнөсөн иргэний дайны ард буюу БНХАУ буюу Коммунист намыг өнөөгийн ОХУ буюу ЗСБНХУ дэлхийд хамгийн том социалист улс байгуулан, холбоотон болох зорилгоор, Гоминьдан нам буюу өнөөгийн Тайванийг дэлхийн хамгийн том ардчилсан дэглэмтэй, зах зээлийн эдийн засагтай холбоотон улс болгохоор АНУ санхүүжүүлж, зэр зэвсэгээр ханган, дайны стратегиар зөвлөгөө өгч байлаа. 
Японы эсрэг эх орноо хамгаалж, дэлхийн 2-р дайнд холбоотон болж оролцсон Мао Зөдун ба Чан Кайши нарын зураг 1945 оны 8-р сарын 28
Хятад, Тайваний хуваагдал өнөөг хүрч, Тайвань арлын цөөхөн орнуудаар тусгаар тогтнолоо хүлээн зөвшөөрүүлж, Хятад ч НҮБ-ийн албан ёсны гишүүн болж, Тайванийг газар нутгийн салшгүй хэсгээ хэмээн үзэж удаа дараа энх тайвнаар эргэн нэгдэхийг шаардсаар ирсэн билээ. 
Тайвань нь арал бөгөөд Хятад, Япон болон Зүүн Өмнөд Азийн орнууд гэх мэт Азийн томоохон орнуудтай стратегийн ач холбогдол бүхий байршилтай учраас Хятад Тайвань арлын тусгаар тогтнолыг хэзээ ч хүлээн зөвшөөрөхгүй тул Тайвань бол Хятадын 23 дахь муж бөгөөд Хятадын газар нутгийн салшгүй хэсэг хэмээн мэдэгдэж, ингэхдээ дараах түүхэн эх сурвалжийг Хятад үндэс болгодог. 
  • Тухайлбал өнөөгийн Өмнөд Хятадын газар нутагт хамаарах Австронез хүмүүс анхны оршин суугчид нь байсан бол арлыг нээх зорилгоор хайгуулын багаа илгээснээр 239 онд анх хятадын түүхэнд тэмдэглэгдэн үлдсэн хэмээн Бээжин газар нутгийн салшгүй нэг хэсгээ гэж үздэг. 
  • 16-р зууны үед Португалийн далайчид Тайвань арал дээр ирээд “ilha formosa” буюу үзэсгэлэнт арал хэмээн нэрлэсэн түүхийг хэн бүхэн мэддэг болов ч түүнээс өмнө Монголчууд эрхшээлдээ оруулж байсныг дурдах нь ховор бизээ. Тухайлбал, Монголчууд Тайвань арлыг газрын зурагт анх оруулсан талаар Тайвань төдийгүй Хятадын түүхийн бүтээлүүдэд тэмдэглэхдээ Монголын Юань гүрний үед Тогоон Төмөр хаан Тайваний Пөнхү буюу Pescadores арлын орчим далайн үйл ажиллагаа өсөн нэмэгдэхийн хирээр Юань гүрэн ба Тайваний хоорондын харилцааг бэхжүүлэх үүднээс харуулын хэсэг (巡檢司) байгуулж, захиргаа болон татварын хэргийг даалган, далайн аюулгүй байдлыг ханган, өөрийн эзэмшил газар нутагтаа анх удаа оруулсан байдаг бөгөөд энэ нь Тайваний анхны засаг захиргааны нэгж хэмээн түүхэнд үлджээ. Тэр үед уг арал дээр нутгийн уугуул иргэд л амьдарч байсан юм. Хятад Юань гүрнийг Хятадын төрт улс хэмээн үздэг тул Тайванийг газрын зурагтаа анх оруулсныг иш үндэс болгон арлыг түүхээс нааш Хятадын нутаг дэвсгэрийн нэг хэсэг гэж баримталдаг билээ.
                                            
         Юань гүрний үеийн газрын зурагт багтсан Пөнхү арал дахь харуулын нэгж
  • Харин 16-р зууны үеэс Испани болон Нидерландууд аралд 1624-1661 оны хооронд хяналтаа тогтоож байсан бол үүний дараахан Манжийн Чин гүрэн 1683-1895 оны хооронд Европчуудыг хөөн, нутаг дэвсгэрийнхээ харъяандаа оруулж авсан байна. Өнөөгийн Хятадын Фузэнь мужаас 17-р зууны эхээр Манжийн төрийн үед олноороо дүрвэх болсон байна. 
  • 19-р зууны сүүлээс буюу 1895 онд Хятад Японы дайнд төр барьж байсан Манжийн Чин гүрэн ялагдсан тул Тайвань арлыг Японы нутаг дэвсгэрийн нэг хэсэг хэмээн хүлээн зөвшөөрсөн байна. Гэвч Дэлхийн 2-р дайны дараа Япон ялагдал хүлээж өнөөгийн Хятадад төр барьж байсан БНХУ(Тайвань)-д арлыг буцаан өгсөн болов ч БНХУ-д иргэний дайн дэгдэж Гоминдань цэргийн хамт Тайвань аралрүү зугтаж БНХУ-ыг байгуулсан бол Коммунист нам БНХАУ-ыг Хятадад байгуулан дэлхийн ихэнхи улс орнуудаа тусгаар тогтнолоо олон жилийн хугацаанд хүлээн зөвшөөрүүлж өнөөг хүртэл уг арлын тусгаар тогтнолыг хүлээн зөвшөөрөхгүй гэдгээ хатуу мэдэгдээд байна.
                   1949 оны иргэний дайны дараагаар Тайвань аралд ирж байгаа үеийн зураг
1949 онд Тайвань аралрүү нүүсэн Тайваньчууд Хятадыг дэлхийд төлөөлөх бөгөөд Хятадыг хяналтандаа хэзээ нэгэн цагт эргүүлэн авна хэмээн ярьдаг байжээ. Тухайн үед их  хэмжээний алт болон валютын нөөцийг Хятадаас аралруу авчирсан гэдэг ч одоо болтол тодорхой тоо баримт нийтэд ил болоогүй байдаг. 1944 онд Япон иргэдийг оролцуулаад Тайвань аралдээр нийтдээ 6270000 хүн байсан бол 1949 онд 650000 энгийн иргэд, 650000 цэрэг арал дээр ирж, 1956 онд арлын нийт хүн амын тоо 9225426-д хүрсэн гэсэн мэдээ байдаг. 
Тайвань нь АНУ болон Баруун Европын орнуудаар хүлээн зөвшөөрүүлэн 1971 он хүртэл НҮБ-д сууж байсан болов ч АНУ-ын зүгээс Ази Номхон далай дахь ЗХУ-ын байр суурь үлэмж бэхжиж байгаа аюулын эсрэг Хятадын хүчин зүйл чухал болохыг тооцоолсны үндсэн дээр Тайваниас дипломат харилцаагаа тасалж Хятадыг НҮБ-д албан ёсоор залсан түүхтэй. Тухайн үед ЗХУ, Хятадын харилцаа тааруу байсан тул АНУ-ын гол дайсан ЗХУ-тай Хятадын харилцаа тааруу байсан нь АНУ ба Хятад  хоорондоо ойртох томоохон нөхцөл байсан. Түүнээс хойш эдийн засгийн хөшүүрэг ба улс төрийн шалтгаанаар Тайванийг хүлээн зөвшөөрөх орны тоо эрс буурсаар өдгөө 20 гаруй, Панам гэх мэт орнуудыг эс тооцвол голдуу Төв Америк, Карибын болон 110000 хүн амтай Крибалти гэх мэт Номхон далайн арлын жижиг орнууд байдаг ажээ. Эдгээр орнуудадад төрийн эрхэнд ямар хүчин гарснаас шалтгаалан нэг үе Тайваньтай дипломат харилцаагаа таслаад эргээд сэргээх үзэгдэл мэр сэр гардаг байна. 2000-2008 онд Тайваньд ардчилсан дэвшлийн нам төр барьж байх үед 9 холбоотноо Хятадад алдсан буюу эдгээр орнууд Тайваньтай тогтоосон дипломат харилцаагаа тасалж, Хятадтай дипломат харилцаа тогтоосон байдаг. Хятадын зүгээс ч Тайваньтай дипломат харилцаа тогтоосон орнуудыг урвуулан авахад санхүү болон бусад хөшүүргийг идэвхитэй ашигладаг. Тухайлбал Коста Рикад Хятадад 100 сая ам доллар өгсөн гэдэг. 
АНУ нь Тайваньтай дипломат харилцаагаа тасалсан хэдий ч 1979 онд Тайваньтай харилцах акцийг гаргаж, батлан хамгаалахын хувьд туслалцаа үзүүлэхээ амлан Тайванийг дэмжсээр ирсэн нь Тайвань өөрөө стратегийн хувьд чухал газар, дэлхийн стратегийн чухал нөөц болох чип үйлдвэрлэлийг тэргүүлдэг, Хятадыг тагнан судлахад ихээхэн ач холбогдолтой зэрэгтэй холбоотой. 1987 онд АНУ-ын санаачлагаар Хятад, Тайвань ойртож эхлэснээр Тайваньд төрөл садангууд уулзалдан, тэр үеэс хоёр эргийн харилцаа гэх үг бий болсон бөгөөд 1992 онд Зөвшилцөл гэгчийг гаргаж Нэг хятад гэдэг дээр хоёр эрэг санал нэгдсэн бөгөөд Хятадын зүгээс нэг улс, хоёр систем гэсэн нөхцлийг тавьж, нэгдэхийг санал болгосон болов ч Тайваний талаас татгалзсан ч хоёр талын худалдаа, хөрөнгө оруулалтыг хөхиүлэн дэмжихэд анхаарсны хүчээр Хятад нь Тайваний худалдааны хэмжээ үлэмж өссөн байна. 
1996 онд анхны ардчилсан сонгууль Тайваньд болоход Хятад пуужингийн туршилт хийн эсэргүүцэл үзүүлсэн болов ч хариуд нь АНУ Тайваний хоолойруу цэрэг илгээж байсан. 2000 онд Тайваний тусгаар тогтнолыг дэмждэг ардчилсан дэвшлийн нам ерөнхийлөгчийн сонгуульд ялалт байгуулж, 2004 онд дахин амжилтаа давтсан тул Хятадын зүгээс тайван замаар нэгдэхгүй бол хүч хэрэглэн Тайванийг нэгтгэх тухай акцийг гаргалаа. 2008 онд Хятадтай эдийн засгаар ойртох сонирхолтой Гоминьдан нам сонгуулд ялж, Хятад, Тайваний буюу хоёр эргийн харилцаа сайжрах дүр зураг ажиглагдах болж, өнгөрсөн жилд эдийн засгийн хамтын ажиллагааны гэрээ байгуулж, Тайваниас Хятадруу экпортлох 539 нэр төрлийн бараа, Хятадаас Тайваньруу экспортлох 267 нэр төрлийн барааны тарифийг чөлөөлсөн байна. 
Аль аль нь дэлхийн худалдааны байгууллагын гишүүн болж, худалдааны элдэв хязгаарлалтуудаа зогсоон, шууд худалдаа хийсээр байна. Тайваний компаниуд Хятадад 50 тэрбум ам долларын хөрөнгө оруулалт хийн, Хятадын нийт экспортын 12%-ыг Тайваний 250000 компаниуд бүрдүүлж байна. Дотоодын зах зээлдээ зардал нь өсөлттэй байгаа Тайваний компаниудад Хятадад хямд ажиллах хүч, инжинерийн боловсон хүчин санал болгосоор байна. Хариуд нь Тайваний компаниуд Хятадад шаардлагатай байгаа сүүлийн үеийн технологи, менежментийн тогтолцоог нэвтрүүлэхэд хүчин чармайлт үзүүлсээр байна. Хятадын эдийн засаг Тайваньд ихээхэн ач тустай байгаагын нэгээхэн илрэл бол 1997 оны азийн санхүүгийн хямралын үеэр Тайвань бусад орнуудтай харьцуулахад хямралд хамгийн бага өртсөн буюу ажилгүйдэл тогтвортой буюу 2.7%, дотоодын нийт бүтээгдэхүүний бодит өсөлтийн хувь 1997 онд 6.6%-иас 1998 онд 4.5% болж буурсан нь гадаад цочролыг тэнцвэржүүлэх чадвартай жижиг дунд үйлдвэрүүдээс гадна, Хятадын эдийн засгаас хараат байсны нэг давуу тал болж үлдсэн. Аль аль талд нь хэл, соёлын бэрхшээл байхгүй, газар  зүйн хувьд ойр гэх мэт шалтгаанаар хоёр эрэг цаашид ч хамтран ажиллах нь гарцаагүй. 
Гэсэн хэдий ч өөрийн гэсэн зах зээлтэй, орлогын эх үүсвэртэй, үндсэн хууль, ардчилсан сонгуулиар сонгогддог ерөнхийлөгч, байнгын 300000 гаруй цэрэгтэй Тайвань арал хууль ёсны биш болов ч бодитойгоор оршин буй улс хэвээр байна. Иймдээ ч Тайваньруу богино хугацааны визийн хөнгөлөлттэй орнуудын иргэдийг эс тооцвол богино болон урт хугацаагаар зорчихын тулд Тайваний гадаад хэргийн яамнаас гадаадын аль ч иргэн виз мэдүүлж авдаг. 
Манай улс дэлхийн ихэнхи улсуудын нэгэн адил нэг Хятадын бодлого буюу БНХАУ нь дэлхийд нэг Хятадыг төлөөлөх ба Тайваний тусгаар тогтнолыг хэзээ ч хүлээн зөвшөөрөхгүй бөгөөд Тайвань нь Хятадын газар нутгийн нэг хэсэг хэмээн Хятадтай байгуулсан гэрээ хэлэлцээрүүддээ тодорхой зааж өгсөн билээ. Тайвань 2001 он хүртэл Монголыг Хятадын газар нутагт оруулан, Монголыг Гадаад Монгол хэмээн нэрийдэж, Монголын тусгаар тогтнолыг хүлээн зөвшөөрдөггүй байсан нь 1949 он хүртэл өнөөгийн Тайвань Хятадад төр барихдаа Монголыг хүлээн зөвшөөрөхгүй гэдгээ удаа дараа мэдэгдэж байнаар барахгүй 1971 он хүртэл НҮБ-ын аюулгүйн зөвлөлд сууж байхдаа Монгол улсын тусгаар тогтнолын эсрэг байр суурьтай байлаа. Харин 1949 онд БНХАУ байгуулагдахад ЗСБНХУ-аар өөрийгөө хүлээн зөвшөөрүүлэх хүсэлтэй байсан тул Зөвлөлт засгийн шаардлагын дагуу Гадаад Монголын тусгаар тогтнолыг хүлээн зөвшөөрсөн байдаг. Харин 2001 онд Монгол улс, Тайвань хоёр талын хооронд төлөөлөгчийн газраа харилцан нээх шаардлагатай байсан тул Тайвань Гадаад Монгол улс гэсэн хэллэгийг албан ёсны баримт бичгээсээ арчиж, Монгол хэмээн нэрийдэж Монгол улсын тусгаар тогтнолыг хүлээн зөвшөөрсөн. Гэсэн хэдий ч Тайваний хэвлэлүүдээр ч иргэд нь ч гадаад Монгол хэмээх хэллэг одоо болтол арилаагүй байгаа нь нэг талаас Өвөр Монголоос ялгахын тулд хэлдэг байж болох ч мөн л Хятад хүний зангаар Монголыг улс гэж зөвшөөрдөггүй байж болох. Тиймээс Монгол улс, Тайваний хооронд элчин сайдын яам харилцан нээхгүй бөгөөд улс төр, дипломатын ямар нэг хэлэлцээр хийх, үйл ажиллагаа явуулахгүй бөгөөд хоёр тал худалдаа, эдийн засгийн төлөөлөгчийн газраа харилцан нээж, зөвхөн худалдаа, хөрөнгө оруулалт, консул, соёлын харилцаагаар л хязгаарлагдана. Эдийн засгийн хувьд Тайваниас илүүтэй Хятадаас авдаг, өгдөг зүйл их, газар нутгийн хувьд хиллэдэг,  улс төрийн хувьд Хятад дэлхийн том гүрэн, батлан хамгаалахын хувьд хамгийн том арми гэдэг утгаар нь Монгол улс БНХАУ-ыг хүлээн зөвшөөрөхөөс өөр арга байхгүй билээ.